po 30-tce

Yasha · Gość

To będzie temat o sprawiedliwości. Do jego założenia zainspirowała mnie moja przyjaciółka, która po lekturze książki Hanny Krall Hipnoza, traktującej m.in. o zaginionym i przeszłym świecie zydowskich społeczności i zjawisku tzw. cadyków, zapytała mnie:
Jak sądzisz, czy obecnie są jeszcze na świecie tacy ludzie, jak owi cadycy?
Bo jesli istnieją gdzieś, to nie rozumiem tego zwyczaju pielgrzymek do ich grobów, zostawiania na nich karteczek z intencjami modlitewnymi..... Think

Czy ci ludzie posiadali rzeczywiście jakaś rzadką moc, zdolność rozwiązywania spraw zawiłych, dar uzdrawiania?
Na czym polega fenomem "sprawiedliwości", że skłonni jesteśmy niektórych ludzi wyszczególnić takim epitetem - sprawiedliwy?

zochaa

Sprawiedliwość to jedna z czterech cnót kardynalnych obok dzielności, roztropności i umiarkowania. Najcelniej jej istotę ujął Joubert: „Sprawiedliwość to prawda w działaniu”.
Sprawiedliwość jest uważana za normę logicznie najpotężniejszą w etyce. Wyrasta ona z istoty moralności. W tle dziejów, jej istota zawsze była pojmowana w sposób podobny. Wartość ta w każdym ze swych przejawów dąży do zmniejszenia dysproporcji, konfliktu między jedną a drugą stroną. Człowiek sprawiedliwy to człowiek zacny, a uczynek sprawiedliwy to coś, co należałoby w danej sytuacji zrobić, uprzednio wziąwszy pod uwagę zasady moralne powszechnie stosowane. Postępowanie sprawiedliwe to postępowanie zgodne z osobistym sumieniem, ale również z kodeksem moralnym.
Sprawiedliwość jest niejako jednym z najstarszych marzeń ludzkich. „Sądź mnie, Panie, wedle sprawiedliwości mojej” - wzdycha psalmista (7.9). Święte księgi wszystkich religii pełne są odwołań do „sprawiedliwych mężów”.
Sprawiedliwość jest miarą moralną i etyczną wszystkich czynów. To ona wyznacza granice, reguluje inne zasady, kształtuje światopogląd ludzi. Jednakże trudno jest wyegzekwować jedną, główną jej treść. Każdy z nas tworzy swoją własną sprawiedliwość, czasem opartą na jakichś wytycznych moralnych, a czasem zupełnie odbiegającą od powszechnie rozumianej istoty sprawiedliwości.

makukek

Yasha · Gość

Bardzo piękna, klarowna i zwięzła wypowiedź. Chciałabym mieć taką zdolność wyrażania swoich myśli.
Zacytuję tylko jedną frazę, o którą mogę się zaczepić polemicznie (z resztą się trudno nie zgodzić).

Yasha · Gość

zochaa

Dziękuję Yasha

Tak przed snem przyszło mi jeszcze do głowy, by zagłębić się nieco w pojęcie sprawiedliwości, przenieść się w czasy odległe...
„Sprawiedliwy” w znaczeniu szerokim, to
człowiek prawy, cnotliwy, postępujący uczciwie, czyli w ujęciu biblijnym – człowiek posłuszny Bogu, doskonale wypełniający Jego
wolę. W takim rozumieniu, sprawiedliwość wiąże się z miłosierdziem, a nawet w pewnym stopniu utożsamia się z nim.
W odróżnieniu od Seneki, który przeciwstawiał te dwa pojęcia: "miłosierdzie" i "sprawiedliwość". Miłosierdzie przez to, że jest uczuciem, nie ma nic wspólnego z rozumem, a więc działanie pod wpływem miłosierdzia łamie według niego zasady sprawiedliwości.
Zatem to nie miłosierdzie ma kierować pomocą materialną (jałomużną), ale sprawiedliwość. Podobnie ma się rzecz z uniewinnieniem, miłosierdzie rozumiane jako przebaczenie, nie kieruje się sprawiedliwością,
gdyż również jego źródłem jest uczucie. Według Seneki tak otępaijące rozum i wolę człowieka, iz ten działa wbrew sprawiedliwości.
Tak więc dla jednych sprawiedliwość to także i miłosierdzie, dla innych- zupełnie coś innego, gdzie przewagę ma rozum.

Aproxymat

Seneka sam swoim życiem całkowicie przeczył głoszonym przez siebie ideom i wydaje mi się przez to niezbyt odpowiednim autorytetem, chociaż koncepcja oddzielania miłosierdzia od sprawiedliwości pojawia się też chyba u innych filozofów. Czy jednak jedno zupełnie stoi w sprzeczności z drugim?

zochaa

Nie tyle chodziło mi o pokazanie Seneki jako jakiegoś autorytetu,
co bardziej o zwrócenie uwagi, iż bywa w świecie i tak, że niektórzy uważają sprawiedliwość i miłosierdzie jako odrębności, funkcjonujące zupełnie osobno...
Inni- jako dwie cechy, które potrafią doskonale uzupełniać się.
Jan Paweł II w encyklice Dives in misericordia wskazał na miłosierdzie jako "głębsze źródło sprawiedliwości". Nie odrzuca on zasady sprawiedliwości, ale osadza ją w kontekście miłosierdzia. Nawiązując do biblijnej tradycji związku sprawiedliwości z chrześcijańską agape wskazuje na autentyczne miłosierdzie jako głębsze źródło sprawiedliwości.

Aproxymat

Toteż i ja nie miałem i nie mam zamiaru pastwić się nad Seneką

Zastanowiłem się tylko nad rozmaitymi sposobami postrzegania sprawiedliwości. Dla jednych to jest coś w rodzaju wyrachowania (dosłownie - rachowania "za" i "przeciw") zimnego i bezstronnego, dla innych wręcz przeciwnie - jedno z uczuć, w końcu mówi się o "poczuciu sprawiedliwości".

makukek

A ja myślę, że udało by się znaleźć coś, co większość uznałaby za sprawiedliwy czyn

hej,
naprawdę ... ????
jaka większość ... w jakiej sytuacji , w jakim czasie ... ???
czyżby posiadanie większości było patentem na sprawiedliwość ... ???
toż przecież kanibale mogliby wtedy twierdzić że większość na ich terytorium tak właśnie sprawiedliwość postrzega ... !!!
większość opowiedziała się swego czasu za hilterem i stalinem ...
jak można wyłonić większość ... ???
a innym pytaniem jest : czy większość ma prawo do tego aby narzucać swoją wolę mniejszości ... ???
czy mniejszość ma prawo do tego aby ...
kto nadaje owe prawa ... ???
prawo jako takie istnieje w konkretnym i zawsze konkretnym kontekście ...
i w taki sam sposób istnieje sprawiedliwość ...

chyba , że każdy z nas zrezygnuje z części swych ambicji do wszechwiedzy ... i będziemy starać się o osiąganie kompromisów ...

makuś